[Để Không Chỉ Là “Gái Ngoan”] Cách từ chối khéo léo để không làm mất lòng người khác

(Trích đoạn sách Để Không Chỉ Là “Gái Ngoan” – TS Lois P. Frankel và TS Carol Frohlinger)

Trong đa số trường hợp, mở đầu bằng sự chấp thuận là chiến lược tối ưu để kiểm soát kỳ vọng trong khi vẫn duy trì được mối quan hệ. Tuy nhiên, cũng có lúc lời từ chối là không thể tránh khỏi. Do người khác sẽ có cảm giác phòng thủ khi bạn mở đầu bằng cách nói “không”, nên quan trọng là bạn phải nêu ra được lý do chính đáng, thuyết phục và những lựa chọn thay thế.

Khi chúng tôi đang tập trung viết quyển sách này, người biên tập quyển sách “Nice girls don’t get the corner office” (Những cô gái ngoan không làm sếp) đã gọi cho Lois để hỏi liệu cô ấy có thể chỉnh sửa bản in sắp xuất bản hay không. Trong thời hạn ba ngày. Hóa ra người biên tập vừa trở lại làm việc sau kỳ nghỉ thai sản, và mọi thứ diễn ra nhanh hơn cô dự đoán, nên cô cần nhanh chóng thay đổi toàn bộ. Lois không chỉ đang bận viết quyển sách này với Carol, mà cha chồng cô ngày hôm đó vừa bị chẩn đoán mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối, và cô phải tham gia tổ chức lễ tang cho một người bạn thân bất ngờ qua đời, và còn phải chủ trì sự kiện gây quỹ cho tổ chức phi lợi nhuận Bloom Again của cô. Mặc dù rất muốn đáp ứng thời hạn do người biên tập đề ra, Lois biết điều đó là không thể.

Đó là một trong số ít trường hợp Lois phải từ chối, chứ thường thì cô nhận lời. Vì vậy, thay vì từ chối ngay và nói rằng thời hạn ba ngày là không hợp lý, Lois đã trình bày tất cả những gì đang diễn ra trong cuộc đời cô vào thời điểm ấy, và cô không có đủ thời gian trong ngày để chỉnh sửa quyển sách và hoàn thành trong vòng ba ngày; tuy nhiên, nếu có thêm chút thời gian, cô sẽ rất vui đáp ứng yêu cầu này. Vài ngày sau, người biên tập gọi lại và cho biết họ có thể đợi hai tuần. Lois đã có thêm thời gian, người biên tập thì có bản chỉnh sửa, và quan trọng là mối quan hệ không bị ảnh hưởng một cách không cần thiết.

Những cô gái ngoan thường nhượng bộ trước những yêu cầu vô lý, bởi họ không muốn làm người khác thất vọng, nhưng cứ mỗi lần như vậy, họ lại thể hiện rằng nhu cầu của họ không quan trọng. Kết quả là họ cảm thấy phẫn uất, kiệt sức, hay gây hấn thụ động (họ đồng ý nhưng sau đó lại không thực hiện). Trước khi đồng ý làm những việc khiến bạn tổn thương, hãy cân nhắc liệu đó có phải là lúc bạn nên nói “không”, cùng lý do chính đáng, và đề xuất những lựa chọn thay thế.

CÁCH ÁP DỤNG CHIẾN THUẬT HIỆU QUẢ

1. Đặt nhu cầu của bạn bằng hoặc cao hơn người khác
Sẽ luôn có những lúc bạn phải gạt nhu cầu của mình sang một bên vì người kia đang thực sự gặp khó khăn (nhưng hãy tin chúng tôi, họ sẽ đền đáp lại cho bạn một ngày nào đó), nhưng vấn đề hiện tại của bạn nên được xem là lý do chính đáng để nói “không”.

2. Dùng lý lẽ để giải thích

 Mặc dù chúng tôi không phải kiểu ủng hộ những phụ nữ hay giãi bày bản thân, nhưng khi cần kiểm soát kỳ vọng, giải thích rõ ràng là để người kia biết rằng bạn cũng có những vấn đề phải giải quyết. Xin nhắc lại, đó không phải điều chúng tôi khuyên bạn nên làm thường xuyên, bởi sau đó bạn có thể bị đánh giá là không hợp tác hoặc không có khả năng xử lý nhiều việc cùng lúc. Nhưng khi thỉnh thoảng nói “không”, việc trình bày toàn bộ những vấn đề bạn đang gặp phải trong cuộc sống sẽ cho người khác biết rằng thời gian và những việc ưu tiên của bạn cũng có giá trị.

3. Tìm giải pháp sáng tạo, thay vì thỏa hiệp

 Bạn hãy nghĩ xem, thỏa hiệp chính là hai bên cùng thua. Mỗi người từ bỏ thứ họ muốn, và kết quả là cả hai đều mất một thứ gì đó. Nếu được một người bạn mời dự tiệc sinh nhật ở một nhà hàng đắt tiền mà bạn không có khả năng chi trả, một thỏa hiệp sẽ là tìm nơi khác rẻ hơn. Nhưng cuối cùng, bạn vẫn phải trả nhiều hơn bạn muốn, còn cô ấy thì không được tổ chức sinh nhật ở nhà hàng yêu thích. Nếu suy nghĩ sáng tạo hơn, bạn có thể giải thích rằng mặc dù bạn không đủ khả năng tài chính để tham dự tiệc, cô ấy vẫn cứ hãy tổ chức ở nhà hàng đó và bạn sẽ nấu một bữa tối tại nhà để thết đãi cô ấy sau. Bằng cách này, nhu cầu của cả hai bạn đều được đáp ứng, và mối quan hệ không bị ảnh hưởng.

Trích đoạn sách Để Không Chỉ Là “Gái Ngoan” – TS Lois P. Frankel và TS Carol Frohlinger